Crni biber (Piper nigrum) je višegodišnja skrivenosemenica čiji se plod vekovima koristi u ishrani ljudi kao začin i zbog svojih lekovitih svojstva. Crnim biberom se kroz istoriju najviše trgovalo na svetskom tržištu začina i danas predstavlja jednu od najkomercijalnijih tropskih kultura, njime su se plaćali porezi, a zbog njega se i ratovalo, njegova vrednost bila je veća od vrednosti zlata. Karakterističan miris i ukus biber potiče od jedinjenja piperina koji se nalazi u plodovima.
Iako u prirodi postoji preko 100 vrsta bibera najpoznatija podela ovog začina na tržistu je na: crni, beli, zeleni i crveni biber. Ova podela je zasnovana na načinu pripreme ploda bibera, a ne na osnovu vrste biljke.
Crni biber je nezaobilazan u pripremi jela ali je posebno važno što se od davnina koristiti u tradicionalnoj medicini kao biljni lek. Crni biber pokazuje antibakterijsko i blago antiinflamatorno dejstvo, podstiče kretanje hrane kroz digestivni trakt i olakšava varenje, podstiče metabolizam i eliminaciju viška tečnosti iz organizma. Neka istraživanja pokazala su da biber sadrži fitohemikalije sa snažnim antioksidativnim delovanjem koja sprečavaju nastanak oštećenja uzrokovan dejstvom slobodnih radikala.
Nutritivna vrednost crnog bibera
Crni biber je veoma dobar izbor vlakana, gvožđa, mangana, kalijuma i vitamina K. Crni biber sadrži ugljene hidrate, proteine, masti i fitosterole. Ostali mikronutrijenti u crnom biberu su bakar, kalcijum, magnezijum, fosfor, kalijum, cink, selen, folna kiselina, vitamin B2, vitamin B3, vitamin B6, vitamin A, vitamin C, holin i betain. U jednoj kašičici sa otprilike šest grama mlevenog crnog bibera sadrži 4,1 g ugljenih hidrata (1 % dnevnih potreba), 1,7 g biljnih vlakana (7%), 0,7 g proteina (1 %), 0,2 g ukupnih masti, 1,8 mg gvožđa (10%), 0,4 mg mangana (18%), 0,1 mg bakra (4%), 27,3 mg kalcijuma (3%), 12,1 mg magnezijuma (3%), 10,8 mg natrijuma (1%), 78,7 mg kalijuma (2%), 0,2 mcg selena, 0,1 mg cinka (1%), 0.6 mcg folne kiseline, 0,001 mg vitamina B2 (1%), 0,1 mg vitamina B3, 0,001 mg vitamina B6 (1%), 18,7 IU vitamin A, 1,3 mg vitamina C (2%), 10,2 mcg vitamina K (13%), 0,7 mg holina, 0,6 mg betaina 5,7 mg fitosterola.
Uticaj crnog bibera na zdravlje
Crni biber sadrži niz jedinjenja sa antibakterijskim, antimikrobnim, antiinflamatornim i antioksidativnim delovanjem koja omogućavaju očuvanje zdravlja i tretman bolesti. Zahvaljujući fitohemikalijama sa lekovitim dejstvom crni biber može poboljšati varenje hrane, kognitivne funkcije, olakšati gubitak telesne težine, smanjiti rizik od nastanka malignih promena, sniziti visok krvni pritisak, uticati na regulaciju nivoa šećera u krvi, olakšati probleme sa disanjem, sprečiti nastanak karijesa i boriti se sa bakterijama.
Poboljšava probavu
Crni biber povećava produkciju i lučenje hlorovodične kiseline u želucu, što poboljšava probavu i olakšava varenje hrane. Hlorovodonična kiselina je važna komponenta želudačnog soka koji priprema hranu za prolazak kroz creva i omogućava apsorpciju hranljivih materija. Smatra se da piperin u crnom biberu utiče na povećanje lučenja hlorovodonične kiseline. Crni biber također jača digestivni trakt, čime se smanjuje vreme potrebno za tranzit hrane.
Olakšava gubitak viška kilograma
Crni biber ima termogena svojstva koja mogu stimulisati bazalni metabolizam i uticati na povećanje produkcije toplote, što zajedno može dovesti do razlaganja viška masti. Piperin u crnom biberu takođe poboljšava metabolizam i indukuje diferencijaciju masnih ćelija koja što rezultuje gubitkom težine.
Poboljšava kognitivnu funkciju
Prema istraživanju objavljenom u časopisu Food and Chemical Toxicology 2010. Godine utvrđeno je da piperin u crnom biberu poboljšava kognitivne funkcije, štiti od neurodegeneracije i smanjuje oštećenje pamćenja kod pacova sa Alchajmerovom bolešću. Smatra se da sprečava nastanak Alchajmerove bolesti lečenjem oštećenih neurona i oštećenja u hipokampusu mozga.
Olakšava probleme sa disanjem
Antiinflamatorno, antibakterijsko i ekspektorantno dejstvo crnog bibera mogu pomoći u lečenju respiratornih bolesti kao što su astma, otežano disanje, sinuzitis, nazalna kongestija, kašalj i prehlada. Piperin u crnom biberu takođe može onemogućiti razvoj bakterija koje uzrokuju respiratorne infekcije.
Regulacija nivoa šećera u krvi
Antioksidativna svojstva crnog bibera mogu pomoći u tretmanu dijabetesa i stabilizacije nivoa šećera u krvi. Naime, jedna studija objavljena u časopisu Proceedings of the National Academy of Sciences u SAD u 2016. otkrila je da piperin pomaže u regulaciji metabolizma u mišićnom tkivu u stanju mirovanja, a to može pomoći dijabetičarima i olakšati gubitak viška telesne mase. Studija objavljena u West Indian Medical Journalu iz 2015. godine pokazala je da ulje crnog bibera inhibira dva enzima koji razgrađuju skrob u glukozu, a to može pozitivno uticati na regulaciju nivoa šećera u krvi i smanjiti apsorpciju glukoze. Druga studija objavljena u časopisu „Advances in Pharmacological Sciences“ iz 2013. otkrila je da su antioksidansi u etarskom ulju crnog bibera pomogli u borbi protiv dijabetesa tipa 2.
[mc4wp_form id=“13485″]